გავხადოთ მათემატიკა უფრო საინტერესო! 

   ხშირად მსმენია - ,,ჩემი შვილი იცით როგორი ჭკვიანი არის? მეხუთე-მეექვსე კლასებში ამოცანებს ზეპირად ხსნიდა. რა დაემართა? ეხლა კი საერთოდ ვერ გებულობს და მასწავლებელი მომთხოვა’’.ჩემი აზრით პრობლემა იმაშია, რომ იმ მეხუთე-მეექვსე კლასში, სადაც ზეპირად ანგარიშობდა. ღებულობდა პასუხს და არ აკვირდებოდა იმ მარტივ გააზრებას, რომელიც შემდგომი შესასწავლი საკითხების ქვაკუთხედია. ხსნიდა ამოცანებს მსჯელობისა და უცნობის შემოტანის გარეშე და  გვიხაროდა, ვუკრავდით ტაშს და გვეგონა ეს ძალიან კარგი იყო. 

 მაგრამ შემდეგ კლასებში მოსწავლეს გაუჭირდა, ალბათ იმიტომ რომ მაშინ გააზრება და სიღრმისეული დაფიქრება დააკლდა.  მათემატიკა სიხარულის მომტანია, როცა მას გააზრებით და მსჯელობით მიჰყვებით.

საგანი, რომელსაც კლასის ნაწილი სიხარულით ხვდება, ნაწილი წამების დაწყებად და დანარჩენს კი ვერ გაურკვევია სიხარულს განიცდიან, ეწამებიან თუ ორივე ფორმა ერთმანეთში აურევიათ.

ეს 21-ე საუკუნის სკოლის მათემატიკის ცხოვრებაა სხვადასხვა თვალით დანახული. ნაწილი მას ცხოვრების თანამგზავრად, მეგობრად თვლის, ნაწილი - ამხანაგად ან უბრალოდ ნაცნობად, ზოგიერთი კი - მტრად.
მიზეზი?!
მიზეზი მრავალგვარია და ყოველმხრივი. ის მოიცავს როგორც სახელმძღვანელოს ვარგისიანობას, ისე მოსწავლის დამოკიდებულებას საგნისადმი და ასევე მასწავლებლის მიერ საგნის ახსნის სტილს.
მასწავლებელი სახელმძღვანელოს საშუალებით აწვდის მოსწავლეს ახალ შესასწავლ მასალას. განუმარტავს მასში აღნიშნულ ინფორმაციას და აძლევს დასასწავლ მათემატიკურ ფორმებს და აზრებს. პრობლემა დგას შემდეგში: სად წაიკითხოს მოსწავლემ მათემატიკური მსჯელობა თუ წესი, რომელიც თანმიმდევრულად არ არის გადმოცემული სახელმძღვანელოში. ,,კარგი მასწავლებელი ასწავლისო’’ - იტყვის ზოგიერთი და კარგი მასწავლებელი რომ ამ წიგნს გვერდს აუვლის, თეორიულ მასალას რომ თავის დაწერილს მიაწოდებს, თვითონ შეუქმნის სამსჯელო საშუალებას და გააზრების საწყისს დაუდგენს, აქ იკვეთება კარგი მასწავლებელი და კარგი სახელმძღვანელო.
ძნელია იყო კარგი მასწავლებელი. ძნელად ისწავლის შეგირდი, თუ მას ცუდი საჭრეთელით დააწყებინებ ჩუქურთმის გამოყვანას. ძნელად ისწავლის ბავშვი სიარულს თუ მას არასწორ არარბილ ზედაპირზე გავატარებთ და სხვა მრავალი.
მარტო სახელმძღვანელოშიც კი არაა პრობლემა. ეს პრობლემა ალბათ სახელმძღვანელომაც წარმოშვა, რადგან მასწავლებლები მიეჯაჭვნენ მას და ზედაპირული ახსნით, მარტო ფორმულის გამოწერით, მათემატიკის საკითხის ჩაუბარებლობით მივდივართ იმ შედეგამდე, რომელსაც მექანიკურობა ჰქვია.
მახსენდება რეჟისორ ლევან ხოტივარის მიერ 1961 წელს გადაღებული ფილმი ,,უდიპლომო სასიძო’’, სადაც სოფლის ეგრეთ წოდებული უქნარა, აწ მეველედ გამხდარი ბიჭიკო (კოტე მგალობლიშვილი), რომლის მუშაობაც არავის გაუგონია, ააგებს რუზე მოძრავ საფრთხობელას. ძია პარმენის შეკითხვაზე - რა არის, ბიჭო, ეს?! ბიჭიკო პასუხობს - მექანიკურია . . . ძია პარმენ!
მექანიკურობაა მართლაც ზოგჯერ სკოლაში მათემატიკის სწავლება. ყველა ხომ ვერ ისწავლისო იქნება პასუხი, მაგრამ მთლიანად მექანიკურობაც არ შეიძლება.
მატემატიკა ეს აზროვნებაა, საუბარია ობიექტების განსაზღვრაზე, მათ თვისებებზე, ორ სიდიდეს შორის დამოკიდებულებაზე. მათემატიკა ის საგანია, რომლის მხოლოდ სიმრავლეთა თეორიის კარგად გააზრება გაჩვენებს რა შეიძლება არსებობდეს, ან არ არსებობდეს (სიმრავლეთა გაერთიანება, თანაკვეთა, სხვაობა, დეკარტული ნამრავლი, ცარიელი სიმრავლე). გეომეტრიული ფიგურების განმარტება და აგება გაჩვენებს, თუ როგორ შეიძლება დავამზადოთ ესა თუ ის ფიგურა. რაზეა საუბარი, როდესაც სამკუთხედი მხოლოდ ნახაზით იცის და არა განმარტებით და აგებით. არაა თურმე საჭირო ვიცოდეთ, რომ თუ სამ წერტილს, რომლებიც ერთ წრფეზე არ მდებარეობს, მონაკვეთებით შევაერთებთ მივიღებთ ბრტყელ ფიგურას, რომელსაც სამკუთხედი ეწოდება. წერტილებს სამკუთხედის წვეროებს დავარქმევთ და მონაკვეთებს კი სამკუთხედის გვერდებს.
- ჩაიწერე ეს ასე ითვლება - მიაწვდის მასწავლებელი მოსწავლეს მართკუთხედის პერიმეტრის დათვლის ფორმულას P=2(a+b) და ზოგიერთვისთვის პერიმეტრის შინაარსიც გაურკვეველია. ნახევარპერიმეტრი კი რას გამოხატავს მათთვის უკვე შინაარსმოკლებულია. ეს ელემენტარული დათვლა და პირველი გაურკვევლობაა მათემატიკაში, რასაც მორიგი გაურკვევლობა დაერთვის და ყალიბდება ზიზღი, როგორც არასასურველი საჭმლის ძალით მირთმევისას.

უნდა განვასხვავოთ ერთმანეთისგან მოაზროვნე და მუშა. სკოლაში მუშად ვაყალიბებთ მომავალ თაობებს, თუ მოაზროვნეებად.

გაივსო საქართველო რეპეტიტორებით, რომლებიც ავად თუ კარგად ებრძვიან მოსწავლეთა მუშებად ჩამოყალბებას. მუშად ყოფნა არაა მათემატიკური ამოცანის, აზრმიუცემლად ამოხსნა, უბრალოდ ჩასმა, გადასმა და გადმოსმა უცნობებისა. მხოლოდ ფორმულის ჩაწერა და ამ ფორმულის მხოლოდ პირვანდელი სახით, თავდაპირველი ფორმის ამოხსნა.

და მოსწავლე არაფერ შუაშია? კი და არც არა. მან უბრალოდ ფეხი აუწყო ამ პრობლემებით გამოწვეულ გაურკვევლობას და ბოლოს რეპეტიტორის დახმარებით თუ თავისი შესაძლებლობებით დაძლევს სკოლის გამოსაშვებ გამოცდებს.

.
უნდა შეგვეძლოს მოსმენა სხვების, სულიერის და უსულოსიც. ისეთებისაც, რომლებიც უსულოა სულიერის მიერ შექმნილი, მაგრამ მეტყველი. ასეთია ზუსტად მათემატიკა, წიგნი გარემომცველი სამყაროს შესახებ, რომელსაც შემქმნელი სულიერიც ზოგჯერ ვერ განუმარტავს თანამოძმე სულიერს.
მათემატიკის შესახებ ბევრი უთქვამთ მატემატიკოსებს და არამათემატიკოსებსაც. არამათემატიკოსების რიცხვს განეკუთვნება:
მიხეილ ლომონოსოვი - ,,მათემატიკას მხოლოდ იმიტომ უნდა სწავლა, რომ ჭკუა წესრიგში მოყავს’’.
ლევ ტოლსტოი -,,მათემატიკის ამოცანა არ არის გამოთვლებისა და აღრიცხვის სწავლება, მათემატიკის ამოცანაა აზროვნება გამოთვლების დროს’’.
,,ადამიანი წარმოადგენს წილადს, რომლის მრიცხველი წარმოადგენს, თუ რას წარმოადგენს ის, ხოლო მნიშვნელი - თუ რა წარმოდგენისაა საკუთარ თავზე’’.
,,ყოველი ადამიანი თანაბარია, როგორც მართი კუთხეები, მათ შორის ხილული განსხვავებების მიუხედავად’’.
და ბოლოს, 

შეაჩერეთ გამოთვლების სწავლება, ისწავლეთ მათემატიკა! 

გავხადოთ მათემატიკა უფრო საინტერესო! 

ავტორი/Author: www.mecnier.com - არჩილ კვინიკაძე